هشدار آمار و ارقام: خیلی از ایرانیان در حال سبک و سنگین کردن مهاجرت هستند
تاریخ انتشار: ۱ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۰۱۸۷۱
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی از تمایل بسیاری از ایرانیان برای مهاجرت از کشور نوشته و یادآور شده بسیاری از این افراد به دلیل بهبود سطح زندگی قصد مهاجرت دائمی دارند.
بنا به این گزارش؛ بسیاری از ایرانیان حداقل در مرحله سبک و سنگین کردن مهاجرت قرار دارند و درصد کاملا قابل توجهی از افرادی که سرمایه فیزیکی یا انسانی دارند، اقداماتی هم در این مورد انجام دادهاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
متن کامل گزارش دکتر حسین عباسی محقق و استاد دانشگاه را در ادامه می خوانید:
در سالهای اخیر که اقتصاد ایران با مشکلات عدیدهای روبهرو بوده است، یکی از مسائلی که به شکل روزافزونی از آن صحبت میشود، مساله مهاجرت است. این مساله در ماههای اخیر که کشور با اعتراضات روبهرو بوده، بیشتر مطرح شده است؛ بهطوریکه برخی از کارشناسان از افزایش مهاجرت نیروهای مولد جامعه ابراز نگرانی کرده و به سیاسیون پیشنهاد دادهاند این مساله را در اولویت قرار دهند.
آنچه در این میان کمتر دیده میشود، مباحث مبتنی بر دادههای آماری است که تصویری روشن از مساله را ارائه کند. بهعنوان مقدمه ارقامی چند درباره مهاجرت را ارائه میکنم.
گزارش مهاجرت سازمان ملل برآورد کرده است که در سال2020 حدود 281میلیون نفر بهعنوان مهاجر زندگی میکردهاند که حدود 6/ 3درصد جمعیت دنیا بوده است. بیشتر این مهاجران، افرادی بودهاند که در پی یافتن کار به کشورهای دیگر رفتهاند. این افراد حدود 700میلیارد دلار برای اعضای خانواده خود در کشور مبدأ فرستادهاند.
هند در صدر کشورهای مهاجرفرست است و آمریکا در صدر کشورهای مهاجرپذیر. آماری که در گزارش مهاجرت درباره ایرانیان وجود دارد، بسته به مرجع و سال مورد مطالعه، ارقامی بین 5/ 1تا 2میلیون مهاجر ایرانی را نشان میدهد.
این تعداد وقتی نسبت به جمعیت سنجیده شود در مقایسه با مهاجران بسیاری از کشورها رقم بزرگی نیست. این نسبت درباره ترکیه و کرهجنوبی و مالزی بسیار کمتر است؛ ولی دو نکته شرایط ایران را کمی متفاوت میکند.
نخست اینکه مهاجرت مقطعی برای کار در یک کشور خارجی که طبق گزارش مهاجرت جهانی منتشرشده از سوی سازمان ملل حدود 70درصد مهاجرتها را تشکیل میدهد، در ایران سهم بزرگی از مهاجرتها را شامل نمیشود. بهعنوان نمونه، نزدیک به 4میلیون مهاجر هندی در امارات متحده عربی و نزدیک به 3میلیون هندی در عربستان حضور دارند.
اکثر این افراد با ویزای کار و برای مدت معین در کشور میزبان هستند نه برای تغییر دائمی محل زندگی. هرچند مردمان کشورهای دیگر هم برای تغییر محل زندگی مهاجرت میکنند، ولی کنار گذاشتن مهاجران کاری تصویر مهاجرت ایرانیان برای تغییر دائمی محل زندگی را برجسته میکند.
نکته دوم تمایل به مهاجرت است. آمار سالنامه مهاجرت ایرانیان نشان میدهد که درصد بالایی از افراد نمونهگیریشده ابراز کردهاند که مایل به مهاجرتند. حدود نیمی از دانشجویان و فارغالتحصیلان برای مهاجرت اقدام یا برای آن برنامهریزی کردهاند. حدود 15درصد هم تمایل به مهاجرت دارند؛ ولی هنوز برای آن کاری انجام ندادهاند. در میان افرادی که مشغول بهکار هستند، مانند کارآفرینان، مدیران و کارکنان، درصد افرادی که تمایل به مهاجرت دارند تقریبا مشابه است؛ ولی بخش بزرگتری از آنها کاری برای مهاجرت انجام ندادهاند.
کمتر از 20درصد افراد گفتهاند که تمایلی به مهاجرت ندارند. علاوه بر این، در میان ایرانیان مهاجر و ایرانیانی که ابراز تمایل به مهاجرت کردهاند، تصمیم قطعی به عدم بازگشت بیش از 80درصد بوده است و درصد بسیار کمی گفتهاند بهطور قطع بازخواهند گشت.
در عمل، درصد بازگشت مهاجران نزدیک به صفر بوده است. برای کشورهایی مانند هند که مهاجران مقطعی با هدف کار به سایر کشورها میفرستند یا کشورهایی مانند عربستان که بر مبنای توافقات بین دولتها دانشجو به کشورهای دیگر میفرستند، درصد تمایل به بازگشت بسیار بالاتر است.
این تصویر از مهاجرت ایران نشان میدهد بسیاری از ایرانیان حداقل در مرحله سبک و سنگین کردن مهاجرت قرار دارند و درصد کاملا قابل توجهی از افرادی که سرمایه فیزیکی یا انسانی دارند، اقداماتی هم در این مورد انجام دادهاند.
همچنین آنها مهاجرت را بهعنوان تصمیم به تغییر دائمی محل زندگی و با قصد به عدم بازگشت برگزیدهاند. مهاجرت، بهویژه مهاجرت دائمی هزینهبر است. افراد علاوه بر هزینههای مادی بسیار، هزینههای روانی بالایی برای مهاجرت میپردازند.
مهمترین دلیلی که افراد حاضر به پرداخت چنین هزینههایی میشوند، بهبود سطح زندگی است. بخش بزرگی از بهبود سطح زندگی به افزایش درآمد مربوط است؛ ولی در دنیای امروز، بهویژه در میان جوانان و نیز افرادی که درآمدشان فراتر از سطح حداقلهای لازم برای زندگی است، کیفیت زندگی با عوامل اجتماعی و فرهنگی و سیاسی هم مرتبط است.
آزادیهای فردی که در اعتراضات اخیر نقش برجستهای دارد، گوشهای از این تمایل، بهویژه در میان نسل جوانتر را نشان میدهد. در بعد اقتصادی، عواملی از قبیل کیفیت محیط زیست محل زندگی، برابری فرصتهای کسب درآمد، کیفیت خدمات آموزشی و بهداشتی، کیفیت خدمات ارائهشده از سوی بخش عمومی (حاکمیت به معنای اعم آن) و مانند اینها در تعریف رفاه افراد وارد میشوند و در دسترس نبودن آنها، حتی وقتی که افراد از درآمد بالا هم برخوردار هستند، میتواند انگیزه مهاجرت را فراهم کند.
نکته دیگری که در بسیاری از تحلیلها، بهویژه تحلیلهای ارائهشده از سوی مسوولان غایب است، این است که علاوه بر سطح رفاه، میزان نوسانات آن که میزان ریسک دسترسی به رفاه در آینده را منعکس میکند، در تصمیمگیری افراد نقش بازی میکند.
چه بسا افرادی باشند که با توجه رفاه کنونیشان حاضر نباشند هزینههای مهاجرت را بپردازند. ولی از آنجا که از دائمی بودن این رفاه برای خودشان و نیز برای فرزندانشان اطمینان ندارند، مهاجرت را بهعنوان پوشش ریسک برمیگزینند.
در سالهای اخیر، مشکلات متعدد اقتصادی که در نرخ رشد اقتصادی صفر برای بیش از یک دهه به ظهور رسیده است و اکنون اثرات آن در قالب فرسودگی زیرساختها از جمله کمبود برق و گاز، ظاهر شده است، به همراه تحریمهای سخت که اقتصاد ایران را بهشدت متاثر کرده است، آینده نامعلوم روابط ایران با دیگر کشورها و نیز برخی سیاستهای داخلی همگی دست به دست هم دادهاند و فضایی مبهم و غیرقابلپیشبینی ایجاد کردهاند. همین فضا کافی است که افراد بسیاری گریز از نااطمینانی را در مهاجرت جستوجو کنند.
مهاجرت تصمیمی است که هزینهها و فواید آن فرد به فرد فرق میکند و هر فرد و خانواده بر مبنای ملاحظات فراوان درباره آن تصمیم میگیرد. در سطح جامعه هم هزینهها و فواید متعددی بر مهاجرت مترتب است. مهمترین هزینه مهاجرت برای جامعه این است که سرمایههایی که برای رشد و پرورش افراد صرف شده است، ماحصلشان در جامعه مقصد به ظهور میرسد.
از سوی دیگر، همین که بخشی از جامعه با اتکا به زیرساختهای موجود در کشورهای دیگر میتوانند به فعالیت بپردازند و استعدادهایشان را شکوفا کنند، قابلیتهای زیادی را ایجاد میکند که در صورت استفاده صحیح بهرههای زیادی را نصیب جامعه مبدأ میکند.
بسیاری از کشورهایی که مهاجران زیادی را در دهههای گذشته به کشورهای دیگر فرستادهاند، سیاستهایشان را بر مبنای ارتباط وثیق با مهاجرانشان تنظیم میکنند. نمونه آن استفاده گسترده دانشگاههای برتر ترکیه از اساتید ترک مشغول به کار در دانشگاههای اروپا و آمریکاست.
در عرصه سیاستگذاری، مواجهه تصمیمگیران با مساله مهاجرت نه میتواند انکار آن باشد و نه پیشگیری از آن، به این دلیل ساده که انگیزههای بسیار قوی در شکلدهی به مهاجرت نقش دارد. ایجاد برخی موانع مالی ممکن است در مهاجرت برخی افراد تاخیر ایجاد کند؛ ولی نمیتواند در نهایت تصمیم افراد را متاثر کند.
طرد مهاجران و مانعتراشی در برابر ارتباط آنها با جامعه مبدأ هم تنها محروم کردن بخشی از جامعه از قابلیتهای بخش دیگر جامعه است. اگر تصمیمگیران به این نتیجه برسند که ترک نیروهای مولد جامعه به درجه نگرانکنندهای رسیده است، باید تغییر گسترده سیاستهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را مد نظر قرار دهند.
مهاجرت پدیدهای است به قدمت تاریخ بشر. انسانها هرگاه که نتوانستهاند زندگی مطلوبشان را در یک محل بیابند، آن را در جای دیگری جستوجو کردهاند.
مهاجرت ایرانیان تاکنون بیشتر از آنچه در بسیاری از کشورهای در حال توسعه دیده شده، نبوده است. آنچه باید به دقت زیر نظر داشت روند رو به رشد علاقه به مهاجرت بیبازگشت در گروههای مولد جامعه است.
اما آنچه مایه نگرانی بیشتر است، این است که تصمیمگیران به ریشههای این مساله توجه نکنند و با آن با روشهای تحکمآمیز مواجه شوند. در این صورت فقط مشکلی بر مشکلات موجود اضافه خواهد شد.
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: تمایل به مهاجرت مهاجرت ایران کشورهای دیگر برای مهاجرت نشان می دهد هزینه ها داده اند
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۰۱۸۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بیتوجهی به مشکلات معیشتی کادر درمان سلامت را به مخاطره میاندازد/ دولت توان افزایش حقوق پرستاران را ندارد
به گزارش «نماینده»، همایون سامه یح در مورد وضعیت ناخوشایند پرستاران، گفت: طی چهار سال گذشته کمیسیون بهداشت و درمان مجلس چندین مرتبه جلسات مختلفی با مسئولان مربوطه در خصوص وضعیت معیشت پرستاران و مهاجرت آنها برگزار کرد تا بتواند این مسئله را ریشهای پیگیری کند.
نماینده مردم کلیمیان در مجلس یازدهم با انتقاد از تورم حاکم در جامعه، افزود: امروز تنها پرستاران و کادر درمانی گلایه مند وضعیت نامناسب حقوقی خود نیستند، شرایط اقتصادی به گونهای است که کارمندان، کارگران و سایر گروههای شغلی دیگر از کوچک شدن سفرههای خود ناراضی هستند، امیدواریم تیم اقتصادی دولت اقدامی عاجلی برای حل مشکلات اقتصادی کشور داشته باشند تا حقوق دریافتی عموم جامعه کفاف مخارج زندگی آنها را بدهد.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، اظهار داشت: زمانی که حقوق کارمند یا کارگری 10 میلیون تومان است و از این مبلغ حدود 9 میلیون آن برای اجاره بهای منزل استیجاری پرداخت میکند، چارهای جز انتخاب شغل دوم و سوم و حتی تخلف را ندارد، همه این گزینهها منجربه ایجاد مشکلات متعدد در طولانی مدت خواهد شد.
تناسبی بین حقوق دریافتی و تورم نیست
وی با بیان اینکه در چند سال اخیر حقوقها متناسب با تورم جامعه نبوده است و همین مسئله مشکلات متعددی را در کشور ایجاد کرده است، یادآور شد: با تمام هشدارهایی که در خصوص عدم تناسب حقوق و تورم در جامعه شاهد هستیم امیدواریم دولت و مسئولان اقتصادی راهکار متناسبی برای این مهم داشته باشند.
افزایش درآمد، رشد صادرات، ورود ارز و رشد نقدینگی بهترین راهکار حل مشکلات اقتصادی است
نجف آبادی با ابزار امیدواری برای برداشته شدن تحریمها خارجی بر علیه ملت ایران که معیشت آنان را تحت تاثیر قرار داده، گفت: بهترین راهکار کاهش مشکلات معیشتی گروههای مختلف شغلی افزایش درآمد، رشد صادرات، ورود ارز و رشد نقدینگی است که میتواند بسیاری از مسائل و مشکلات عنوان شده را هم پوشانی کند.
نماینده مردم در مجلس یازدهم تاکید کرد: بر اساس نیاز کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای اروپایی به خدمات بهداشتی و درمانی به خصوص پرستاری، منجر به مهاجرت و یا پذیرش پرستاران ما میشود که آنان با مهاجرت میتوانند امکانات و درآمد بسیار بهتری برای خود رقم بزنند.
کمبود پرستار در کشور جدی است
وی در خصوص تحلیل کمبود پرستاران با توجه به روند فعلی در کشور، گفت: در واقع ما چندین مرتبه به سازمان نظام پرستاری مراجعه کرده و در مورد کمبود پرستار نسبت نیاز کشور و سوء استفاده از پرستاران در بخش خصوصی به دلیل پایین بودن حقوق آنها تذکر دادهایم؛ امروز کادر درمانی در بخش دولتی و خصوصی تحت فشار هستند.
این نماینده مجلس با انتقاد از افزایش پرستاران بیکار در جامعه، یادآورشد: متاسفانه دولت با مشکل تامین بودجه برای حقوق پرستاران مواجه است و طبیعتأ زمانی که در بخش دولتی پرستاران ما با این مشکلات مواجه هستند در بخش خصوصی نیز از آنان سوء استفاده میشود.
بودجهای برای افزایش حقوق پرستاران نیست
وی با تاکید بر نبود بودجه برای افزایش حقوق پرستاران، اظهار داشت: دولت، مجلس و نظام پرستاری بر این عقیده هستند که باید حقوق پرستاران افزایش یابد اما زمانی که توان دولت در این حد است چه انتظاری میتوان داشت.
نجف آبادی در پایان با بیان اینکه مشکلات پرستاران منجر به دلسردی آنان میشود و سیستم درمانی کشور را دچار مخاطره میکند، خاطرنشان کرد: برخی از پرستاران که شرایط مهاجرت دارند استعفا داده و اقدام به خروج از کشور میکنند، اما برخی دیگر که شرایط و توان مهاجرت ندارند و به دلایل مختلف از جمله وابستگی به خانواده، عشق به وطن و یا نداشتن مشکلات مالی درکشور ماندگار میشوند، اما چنین شرایطی دلسردی و بیانگیزگی را برای آنان رقم می زند، بی تردید بی توجهی به مشکلات کادردرمان به ویژه پرستاران منجر به ایجاد مخاطراتی برای سیستم درمانی کشور خواهد شد.